آشنایی با آفات گندم
فهرست
گندم در طول دوره‌ی رشد خود با تنش‌های زیادی مواجه می‌شود که عملکرد کیفی و کمی محصول را تحت تأثیر قرار می‌دهند. یکی از این تنش‌ها آفات گندم است که در ادامه با برخی از مهم‌ترین آن‌ها آشنا خواهیم شد.
همچنین برای آگاهی از ویژگی های گندم و بیماری های گندم می توانید به مقاله های شگفتی‌های گندم: از تاریخچه تا کاربردهای مختلف و گندم در برابر بیماری ها: راهکارهای کنترل و مبارزه مراجعه کنید.
سن گندم
خسارت
آفت سن گندم در مراحل مختلف رشد خود خسارت زیادی به گندم وارد می‌کند و از مهم‌ترین آفات گندم در ایران است که با آسیب به جوانه مرکزی، برگ و سنبله‌ها توسط سن مادر و همچنین تغذیه از دانه توسط پوره‌ها، به محصول گندم خسارت وارد می‌کند.
مناطق انتشار
خسارت این آفت در ایران به‌جز مناطقی که جنگل‌ها و مراتع زیادی دارند (مزارع نوار ساحلی شمال و جنوب کشور) از دیگر مناطق کشور به‌خصوص استان‌های اصفهان، مرکزی، فارس، لرستان، همدان، کرمانشاه، کردستان و تهران گزارش‌شده است. تخصیص اراضی به کشت دیم و کاهش میزان مراتع از دلایل افزایش جمعیت این آفت در سالیان اخیر بوده است.
مدیریت کنترل آفت
- کشت نکردن گندم و جو در مراتعی که پوشش گیاهی در آن از بین رفته است.
- استفاده از زنبورها و مگس‌‌های پارازیتوئید
- استفاده از ارقام زودرس در گندم و همچنین کشت جو به‌جای گندم
همچنین برای محلول‌پاشی فنيتروتيون EC 50% (1 ليتر در هکتار)، فنتيون EC 50% (1 ليتر در هکتار)، تري كلرفون 80% SP (2/1 كيلو در هکتار) و دلتامترين EC 2.5% (300 میلی‌لیتر در هکتار) مناسب هستند.
ملخ‌ها
خسارت
بریدن برگ، آسیب به ساقه و خوشه از علائم حمله‌ی ملخ‌ها به مزرعه‌ی گندم است. تا‌کنون آسیب‌های مختلفی از گونه‌های ملخ مراکشی، ملخ آسیایی و همچنین ملخ‌های بومی در ایران گزارش‌شده است.
مناطق انتشار
در ایران، خسارت این آفت در مناطق جنوبی و همچنین دامنه‌ی رشته‌کوه‌های زاگرس و البرز دیده‌شده است.
مدیریت کنترل آفت
- افزایش ميزان پوشش گياهي در مناطق زندگی ملخ‌ها جهت جلوگيري از افزايش جمعيت آن‌ها (ملخ مراکشی روی زمین‌های عاری از پوشش گیاهی تخم‌ریزی می‌کند)
- استفاده از عوامل بیماری‌زای حشرات مانند قارچ‌ها
- استفاده از لارو گونه‌هایی از سوسک‌ها جهت تغذیه از تخم ملخ و استفاده از پرندگان برای شکار ملخ‌ها
شته‌های زیان‌آور گندم
خسارت
شته‌های زیان‌آور ازلحاظ واردکردن خسارت به گیاه به دودسته تقسیم می‌شوند: دسته اول شته‌هایی که بر روی ریشه فعالیت دارند و آسیب چندانی وارد نمی‌کنند و دسته‌ی دوم که بیشتر آسیب‌زننده هستند بر روی اندام‌های هوایی فعالیت دارند و می‌توانند از طریق انتقال بیماری‌های ویروسی نیز به گیاه میزبان آسیب وارد کنند. انواع شته‌های زیان‌آور عبارت‌اند از: شته گالی، شته روسی، شته سبز گندم و … که در سال‌های گذشته، خسارت شته روسی از بقیه بیشتر بوده است.
شته روسی بر روی علف‌های هرز حاشیه‌ی مزارع زمستان گذرانی می‌کند و با سبز شدن محصول روی گیاه میزبان (گندم) می‌رود. این آفت در سال‌های کم باران، تولیدمثل خود را افزایش داده و طغیان می‌کند.
مناطق انتشار
در ایران، خسارت این آفت بیشتر در استان‌های فارس، همدان، کرمان، اصفهان، مرکزی، خراسان، تهران، یزد، سیستان، لرستان و کرمانشاه گزارش‌شده است.
مدیریت کنترل آفت
- استفاده از ارقام مقاوم
- سمپاشی حاشیه‌ی مزارع
- در صورت مشاهده‌ی تراکم شدید شته روسی، سمومی مانند دیمتوات EC 40% (یک ونیم لیتر در هکتار)، پریمیکارب WP 50% (یک کیلوگرم در هکتار) واکسی دیمتون متیل EC 25% (یک لیتر در هکتار) توصیه می‌شوند.
تریپس گندم
مناطق انتشار
در اکثر مناطق کشور انتشار دارد و به‌جز گندم به گیاهانی مانند جو، چاودار، ذرت و برنج نیز خسارت وارد می‌کند.
خسارت
براثر حمله‌ی این آفت، سنبله‌ها کوتاه مانده و دچار پیچیدگی می‌شوند، ریشک‌ها شکل نامنظمی پیدا می‌کنند و درنهایت وزن دانه‌ها کاهش می‌یابد.
مدیریت کنترل آفت
- اجرای تناوب زراعی
- از بین بردن بقایای گیاهی
- شخم پس از برداشت محصول
سوسک سیاه گندم
مناطق انتشار
خسارت این آفت از بیشتر مناطق کشور به‌ویژه استان‌های گلستان، فارس، ایلام، کرمانشاه، خراسان و خوزستان گزارش‌شده و غیر از گندم به جو و چاودار نیز حمله می‌کند.
علائم خسارت
این آفت هم در دوره‌ی لارو (پاییز و زمستان) و هم حشره‌ی کامل (خرداد) به گیاه خسارت‌هایی وارد می‌کند. در حالت لارو به بوته‌ها هجوم برده و با جویدن برگ‌ها، رگبرگ‌های اصلی را باقی می‌گذارد و با ایجاد سوراخ‌هایی در خاک، برگ‌ها را به درون آن‌ها برده و تغذیه می‌کند. همچنین حشرات کامل از دانه‌ها در مرحله‌ی خمیری تغذیه می‌کنند ولی خسارت چندانی ندارند و آسیب اصلی را لاروها وارد می‌کنند.
مدیریت کنترل آفت
- ایجاد تناوب زراعی و از بین بردن بقایای محصول در اراضی آلوده
- پرندگان شکارگرهای طبیعی حشره‌ی کامل و مورچه‌ها شکارگر تخم و لاروهای ریز این آفت هستند.
- زمانی که خسارت به محصول مشاهده شود و تراکم لاروها بالا باشد (بیش از 5 عدد در مترمربع) می‌توان از سموم دیازینون EC 60%(یک لیتر در هکتار) و کارباریل WP 85%(2 لیتر در هکتار) استفاده نمود.
سوسک برگ‌خوار
مناطق انتشار
خسارت این آفت از بیشتر مناطق جهان به‌ویژه آسیا، اروپا و آمریکا گزارش‌شده و غلات را به‌عنوان میزبان انتخاب می‌کند.
علائم خسارت
این آفت از پارانشیم برگ تغذیه می‌کند و در صورت فعالیت بالای آفت، برگ‌ها به‌صورت توری درمی‌آیند و قبل از خوشه‌دهی باعث خشک شدن بوته می‌شود.
مدیریت کنترل آفت
- تغذیه اصولی که باعث بالا بردن مقاومت گیاه به آفت می‌شود.
- جمع‌آوری و از بین بردن بقایای گیاهی
- استفاده از ارقام مقاوم
- استفاده از سمومی مانند مالاتیون و دیازینون
کنه قهوه‌ای
مناطق انتشار
خسارت این آفت از بیشتر مناطق دنیا و در ایران از استان‌های فارس، کردستان، مرکزی، همدان، آذربایجان شرقی، اردبیل و خوزستان گزارش‌شده و غیر از گندم به جو و یونجه نیز حمله می‌کند.
علائم خسارت
این آفت در آب‌وهوای خشک فعالیت بیشتری دارد و قبل از مرحله‌ی پنجه‌زنی با تغذیه از برگ‌های گیاه باعث کاهش پنجه‌های تولیدی می‌شود. برگ‌ها نیز زرد و درنهایت خشک می‌شوند.
مدیریت کنترل آفت
- ایجاد تناوب زراعی
- شخم عمیق
- استفاده از شکارگرهای طبیعی
- تغذیه اصولی و مناسب
شرکت ست پلت با استفاده از بهترین و مؤثرترین روش‌های ممکن باعث افزایش کیفیت زمین و محصولات می‌شود و علاوه بر آن از هزینه‌های اضافی را کاهش می‌دهد؛ برای مشاوره تخصصی به صفحه تماس با‌ما مراجعه کرده و از مشاوره رایگان کارشناسان ما بهره‌مند شوید.
2 Comments
دسته بندی و خلاصه نویسی مطالب عالی بود.
سپاس فراوان
خیلی خوشحالم که دسته‌بندی و خلاصه‌نویسی مطالب مورد پسند شما قرار گرفته است. ممنونم از لطف شما و امیدوارم که همچنان بتوانم مطالب مفیدی ارائه دهم. اگر سوال یا نیاز خاصی داشتید، حتماً بفرمایید تا در خدمتتان باشم.
سپاس فراوان.